BLOG

Schuldgevoel

Schuld en onschuld hebben systemisch gezien te maken met
* binding
* de balans van geven en nemen
* de sociale orde

Schuld maakt ons attent op de behoefte/het verlangen om in een rechte verhouding tot de ander te staan.

We zijn per definitie schuldig. Onschuldig zijn alleen kinderen. Opgroeien, het ene doen en het andere laten, betekent “schuldig” zijn.

Er is persoonlijke, subjectieve en overgenomen schuld. Hoe we hiernaar kijken, hangt ervan af of we uitgaan van ons individuele, groeps- of spirituele geweten. Persoonlijke schuld is gekoppeld aan het individueel geweten. Subjectieve en overgenomen schuld zijn de consequenties van het groepsgeweten. Het spiritueel geweten ziet schuld en onschuld als één geheel.

Persoonlijke schuld ontstaat door een tekortkoming of een verkeerde daad, waarbij een ander iets ergs is aangedaan. Voor de schuldige is het belangrijk dat hij zijn schuld accepteert: dat hij zich verantwoordelijk voelt en de consequenties op zich neemt. De onschuldige heeft zijn recht op aanspraak tegenover de schuldige te nemen.

Subjectieve schuld ontstaat door lotsverbondenheid met anderen uit het systeem.
De basis hiervan ligt bij het groepsgeweten en de binding die daaruit voortkomt. De schuld wordt intern beleefd. Mag je van jezelf wel vrolijk, gezond, gelukkig zijn als anderen uit jouw familiesysteem een vreselijk lot hebben ondergaan?
Geluk aannemen is vaak lastiger dan het koesteren van ongeluk, omdat aan het toelaten van geluk schuld verbonden is.

Overgenomen schuld is schuld die niet door de schuldige zelf gedragen wordt, maar door een lid van een volgende generatie in het systeem.

Vanuit het spiritueel geweten hebben schuld en onschuld een eigen functie in het geheel. Het spiritueel geweten stijgt uit boven het groepsgeweten en het persoonlijk geweten. Het spiritueel geweten doet ons ervaren dat we in wezen aan elkaar gelijk zijn: goed en kwaad, schuld en onschuld vallen op dit niveau samen; in de Grote Ziel is ieder mens gelijk.

Schuldgevoel is iets anders dan schuld. Systemisch gezien ontstaat schuldgevoel als we iets dragen wat niet van ons is: te veel schuld, èn als we iets niet dragen van wel van ons is: te weinig schuld.

Geraadpleegde literatuur:
Bert Hellinger, De verborgen dynamiek van familiebanden
Wibe Veenbaas & Joke Goudswaard, Vonken van verlangen

<<< terug